H Θέση του ΚΟΙΝΟΤΙΚΟΝ για τις πολιτιστικές εκδηλώσεις για τα 100 χρόνια της Οκτωβριανής Επανάστασης
Στη συνεδρίαση του Πολιτιστικού Οργανισμού του Δήμου Πατρέων στις 17/10/17, το «Κοινοτικόν» κλήθηκε να πάρει θέση ως προς τις πολιτιστικές εκδηλώσεις για τα 100 χρόνια της Οκτωβριανής Επανάστασης. Το πρόγραμμα αυτών περιλαμβάνει μία εκδήλωση αφιερωμένη στους Σοβιετικούς συνθέτες από το Δημοτικό Ωδείο, μια παράσταση αφιέρωμα στην Οκτωβριανή Επανάσταση από το Χορευτικό του Δήμου Πατρέων, το Opera Studio και το σύλλογο ελληνορωσικής φιλίας «Σογιούζ» και ένα αφιέρωμα στο Σοβιετικό κινηματογράφο. Το πρόγραμμα των εκδηλώσεων συνοδευόταν από κείμενο (το οποίο δεν ήρθε προς ψήφιση), που αιτιολογούσε την άρρηκτη σχέση της Οκτωβριανής Επανάστασης με μια αντίστοιχη πολιτιστική και πνευματική παραγωγή υψηλού επιπέδου.
Ως προς τον κινηματογράφο οι επιλεγμένες παραγωγές αποτελούν σταθμούς για την ιστορία της σκηνοθεσίας ή του μοντάζ που, όντως, κινήθηκαν στην πρωτοπορία της κινηματογραφικής τέχνης. Στις επιλεγμένες ταινίες, βέβαια, δεν βρίσκουν θέση έργα όπως π.χ. του Ταρκόφσκι, που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για μια διαλεκτική πλάτυνση της ματιάς του κοινού πάνω στο ιστορικό αυτό φαινόμενο.
Η πιο προσανατολισμένη σε συγκεκριμένη θεματική εκδήλωση είναι η παράσταση του Opera Studio με τραγούδια (συνοδευόμενα από την αντίστοιχη μετάφραση) της εποχής της Οκτωβριανής Επανάστασης. Η εκδήλωση θα περιλαμβάνει ποιήματα και κείμενα αφιερωμένα στην Επανάσταση, τα οποία θα ερμηνεύσουν ηθοποιοί του ΔΗΠΕΘΕ και αμφίβολης στόχευσης χορευτικές εκδηλώσεις υπό τον αναχρονιστικό τίτλο: «αγρότες – εργάτες - στρατός».
Αυτό, όμως, που παραλείπεται και έχει ιστορικό ενδιαφέρον είναι πως ορισμένοι από τους επιλεγμένους για τη συναυλία καλλιτέχνες (βλ. Shostakovich, Prokofiev) υπέστησαν αυστηρούς ελέγχους από το σοβιετικό καθεστώς, ενώ και άλλοι των οποίων τα έργα δεν παρουσιάζονται στη συγκεκριμένη πολιτιστική συγκυρία λογοκρίθηκαν, αυτολογοκρίθηκαν ή εξορίστηκαν προκειμένου να διασφαλίσουν την καλλιτεχνική τους ή και σωματική τους υπόσταση. Δεν μπορούμε να παραβλέψουμε πως το σοβιετικό καθεστώς, το οποίο στο εισηγητικό κείμενο παρουσιάζεται περίπου ως πεφωτισμένη ηγεσία, μέσα στις αντιφάσεις του δεν επέδειξε την ίδια καλλιτεχνική ευαισθησία και ανοχή σε τέχνες (π.χ. ορθόδοξη αρχιτεκτονική, εικονογραφία), καλλιτέχνες (π.χ. Αχμάτοβα, Μέγερχολντ, Παστερνάκ, Μπουλγκάκοφ) ή δασκάλους (βλ. «Πολιτιστική Επανάσταση», 1929) οι οποίοι δεν εξυπηρετούσαν το αισθητικό ή πολιτικό ιδεώδες του.
Στο «Κοινοτικόν» προσεγγίζουμε τα γεγονότα, ιδιαίτερα αυτά που έχουν κοσμοϊστορική σημασία, πάντοτε με σεβασμό αλλά και κριτική διάθεση. Η Οκτωβριανή Επανάσταση δεν αποτελεί εξαίρεση. Υπό αυτό το πρίσμα δεν μπορούμε παρά να δεχθούμε την υψηλή καλλιτεχνική, πολιτιστική και ιστορική αξία των επιλεγμένων μουσικών ή κινηματογραφικών έργων. Από την άλλη όμως, δεν μπορούμε παρά να παρατηρήσουμε το ιστορικό φαινόμενο στην όλοτητά του, σε όλο το χρονικό του εύρος, με τη συσσωρευμένη εμπειρία που μας δίνει η χρονική απόσταση και όχι να παραμείνουμε σε γενικευμένες διατυπώσεις, όπως αυτή της εισήγησης περί «ανώτερης οργάνωσης της σοβιετικής κοινωνίας». Δεν διαφωνούμε με τις εκδηλώσεις πολιτισμού. Πόσο μάλλον όταν πληρούν υψηλά καλλιτεχνικά και ποιοτικά κριτήρια. Διαφωνούμε, όμως, και δεν υπερψηφίζουμε εκδηλώσεις, όταν αυτές από εργαλείο διαλεκτικής και σύνθεσης εκτρέπονται σε μια υμνολογία της σοβιετικής εποχής, αντί για μια γόνιμη συζήτηση για την κληρονομιά και την επικαιρότητά της.
